HIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC KINH TẾ VIỆT NAM - NHẬT BẢN (VJEPA)

Hiệp định Đối tác Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA) được ký kết ngày 25/12/2008 và có hiệu lực bắt đầu từ ngày 01/10/2009.

HIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC KINH TẾ VIỆT NAM - NHẬT BẢN

Nhật Bản cũng là đối tác đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương nhất với Việt Nam. (Nguồn: Cafe F)

Hiệp định Đối tác Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA) được ký kết ngày 25/12/2008 và có hiệu lực bắt đầu từ ngày 01/10/2009. Đây là Hiệp định thương mại tự do song phương đầu tiên của Việt Nam, trong đó cả Việt Nam và Nhật Bản dành nhiều ưu đãi cho nhau hơn so với Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Nhật Bản (AJCEP). Dù vậy, VJEPA không thay thế AJCEP mà cả hai hiệp định này đều cùng có hiệu lực và doanh nghiệp có thể tùy chọn áp dụng Hiệp định nào có lợi hơn.

VJEPA LÀ GÌ?

Ảnh (Sưu tầm)

Hiệp định Đối tác Kinh tế Việt Nam – Nhật BảnVJEPA (tiếng Anh: Vietnam-Japan Economic Partnership Agreement), được ký kết ngày 25 tháng 12 năm 2008 và có hiệu lực từ ngày 01 tháng 10 năm 2009. Nội dung tổng thể của Hiệp định bao gồm nhiều lĩnh vực bao gồm thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư và cải thiện môi trường doanh nghiệp cũng như sự di chuyển của thể nhân.

Theo đó, vào năm cuối cùng của lộ trình cắt giảm thuế (năm 2026), tức là sau 16 năm thực hiện Hiệp định này, Việt Nam đã cam kết xóa bỏ 90,64% số dòng thuế; tại thời điểm Hiệp định có hiệu lực, 29,14% số các dòng thuế đã được xóa ngay. Còn lại là ô tô CKD và các dòng nhạy cảm giữ nguyên mức thuế cơ bản hoặc không giảm, chiếm tỷ trọng 9% đối với các nhóm gồm rượu thuốc lá, một số sản phẩm hóa chất, thuốc nổ, cao su, bông, thép…

NỘI DUNG HIỆP ĐỊNH

Nhật Bản cam kết xóa bỏ thuế quan cho 96,45% tổng số các dòng thuế trong Biểu thuế cho hàng hóa Việt Nam vào cuối lộ trình (năm 2026), trong đó:

Đối với nông sản: Xóa bỏ thuế quan đối với 36% số dòng thuế nông sản ngay khi VJEPA có hiệu lực (năm 2009); tiếp tục xóa bỏ dần các dòng thuế nông sản theo lộ tình cụ thể (dài nhất đến 2019) trừ Nhóm được loại trừ (nhóm X) (bao gồm 735/2350 dòng thuế nông sản mà Nhật Bản kiểm soát chặt bằng hạn ngạch thuế quan, các biện pháp định lượng) và Nhóm đàm phán sau (nhóm C2) (là nhóm các sản phẩm Nhật Bản đang cải cách cơ cấu)

Đối với thủy sản: Cam kết cắt giảm thuế ngay (năm 2009) đối với 19% số dòng thuế thủy sản, sau 15 năm sẽ cắt giảm tổng cộng 57% số dòng thuế thủy sản (188/330 dòng); 33% số dòng thuế thủy sản (59/330 dòng) áp dụng hạn ngạch nhập khẩu.

Đối với hàng công nghiệp: Xóa bỏ thuế quan ngay đói với 95% số dòng thuế sản phẩm công nghiệp, sau 10 năm là 97% số dòng thuế; khoảng 57 dòng thuế sản phẩm công nghiệp vẫn áp dụng hạn ngạch nhập khẩu (chủ yếu trong dệt may, da, da thuộc); 58 dòng thuế không cam kết cắt giảm (quần áo da, giầy dép).

CAM KẾT VỀ QUY TẮC VÀ THỦ TỤC XUẤT XỨ

 

Trong điều 2 AANZFTA ghi nhận hàng hóa “sản xuất toàn bộ tại lãnh thổ của một nước thành viên từ các nguyên liệu có xuất xứ của một hay nhiều nước thành viên khác; và đáp ứng tất cả các yêu cầu xuất xứ liên quan khác” thì thỏa mãn quy tắc xuất xứ. Đồng thời, các sản phẩm này phải đáp ứng được các yêu cầu xuất xứ khác như:

Hàng hóa đáp ứng được tiêu chí xuất xứ chung.

Hàm lượng giá trị khu vực (RVC): tối thiểu ở mức 40% hoặc CC

Chuyển đổi mã HS (CTC): Sự chuyển đổi này ở cấp 4 số (CTH – nguyên vật liệu không có xuất xứ phải thuộc nhóm HS và khác với nhóm HS thành phẩm.

Hàng hóa có quy tắc xuất xứ cụ thể: Hàng hóa không áp dụng tiêu chí xuất xứ chung mà sẽ áp dụng cho những sản phẩm có trong Danh mục quy tắc xuất xứ cụ thể mặt hàng.

Giấy chứng nhận xuất xứ VJEPA là C/O mẫu VJ. Tất cả các C/O mẫu VJ đang được cấp bản giấy và có thể được cấp trước hoặc sau thời điểm xuất khẩu hàng hóa. Bên cạnh đó, VJEPA chưa có bất cứ điều khoản gì về việc Tự chứng nhận xuất xứ.

Về thương mại dịch vụ

VJEPA có cam kết với WTO về các định nghĩa, mức độ bảo hộ cạnh tranh trong một số lĩnh vực dịch vụ nhất định. Cụ thể về mức độ mở cửa thị trường dịch vụ sẽ được quy định.

Mức độ cam kết mở cửa mà Việt Nam đưa ra trong VJEPA sẽ tương tự với mức cam kết của Việt Nam với WTO.

Nhật Bản mở cửa dịch vụ cho Việt Nam sẽ rộng hơn so với Nhật Bản cam kết với WTO (nhất là trong dịch vụ về thuế, pháp lý, máy tính, quảng cáo…, các dịch vụ về thông tin, xây dựng, giáo dục, phân phối, môi trường, tài chính, y tế, du lịch).

Về mở cửa thị trường lao động

VJEPA sẽ cam kết mở cửa và tiếp nhận khách kinh doanh và cụ thể là lao động là y tá trong 3 năm, nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện theo yêu cầu luật pháp của nước tiếp nhận. Sau thời gian 3 năm có thể gia hạn thêm.

Bên cạnh đó, Nhật Bản còn cam kết dành ưu đãi ODA cho Việt Nam. Cụ thể mỗi năm sẽ nhận đào tạo 200 – 300 y tá Việt Nam sang Nhật đào tạo và ở lại làm việc với thời gian lên đến 7 năm.

CAM KẾT CẮT GIẢM THUẾ CỦA NHẬT BẢN CHO VIỆT NAM

Tính tới thời điểm ngày 1/4/2015, Nhật Bản đã xóa bỏ thuế quan đối với 923 dòng các sản phẩm nông nghiệp từ Việt Nam. Đến năm 2019, sẽ có thêm 338 dòng thuế nông nghiệp khác sẽ được xóa bỏ thuế. Đối với các mặt hàng công nghiệp của Việt Nam, phần lớn được hưởng thuế suất 0% ngay khi Hiệp dịnh có hiệu lực như linh kiện điện tử, máy móc, thiết bị, điện thoại, máy vi tính, đồ điện gia dụng, sản phẩm nhựa, giấy...

Đến cuối lộ trình vào năm 2026, Nhật Bản cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 96,45% tổng số các dòng thuế đối với các sản phẩm có xuất xứ từ Việt Nam, tập trung chủ yếu ở các nhóm nông sản, thủy sản, hàng dệt may, giầy dép, đồ gỗ, linh kiện điện tử...

Trên đây là một số thông tin cơ bản về Hiệp định Đối tác Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA). Để biết thêm thông tin về các vấn đề liên quan đến Thủ tục hông quan hàng hóa, cước vận chuyển và các dịch vụ liên quan, vui lòng liên hệ REDSUN để được tư vấn cụ thể chi tiết hơn.